Kupno używanego samochodu to wcale nie tak prosta sprawa, jak się na pozór wydaje. Trzeba zwrócić uwagę na ogromną liczbę szczegółów – zarówno na etapie przeglądania ogłoszeń, jak i w późniejszym czasie podczas oględzin samochodu używanego. Nawet kiedy już znajdziesz wymarzony model i ocenisz stan techniczny pojazdu jako dobry, przyjdzie czas na sporządzenie umowy, rejestrację pojazdu oraz uiszczenie podatku od czynności cywilnoprawnych. W dzisiejszym artykule przeprowadzimy Cię przez proces kupna-sprzedaży od początku do samego końca! Dowiedz się, co zrobić krok po kroku, gdy chcesz zrealizować zakup używanego samochodu.
Dlaczego warto kupić samochód używany?
Kupno samochodu używanego to świetny pomysł właściwie w każdej sytuacji. Można zdecydować się na taką opcję wówczas, gdy:
- Twój budżet na samochód jest ograniczony i szukasz czegoś w dobrej cenie,
- decydujesz się na zakup samochodu używanego, zamiast nowego i chcesz postawić na auto wyższej klasy lub z lepszym wyposażeniem,
- chcesz wymienić dotychczasowe auto lub wejść w posiadanie kolejnego, a niekoniecznie masz ochotę inwestować w nowe auta salonowe, które w ciągu dwóch pierwszych lat użytkowania dość sporo tracą na wartości (wg szacunków jest to nawet 20%).
Gdzie kupić używane auto?
Używany samochód możesz kupić u prywatnego sprzedawcy, w komisie czy u dealera samochodowego. Kilkuletnie auta często wyprzedają także firmy leasingowe, które czasami otrzymują je z powrotem po zakończeniu umów leasingowych. Zdarza się tak, że na przykład Twoi znajomi sprzedają samochód w dobrym stanie i skusi się na zakup, natomiast innym razem będziesz musiał przeglądać ogłoszenia w popularnych serwisach sprzedażowych miesiącami, aby w końcu doszło do zakupu wymarzonego egzemplarza. Większość osób decyduje się właśnie na przeglądanie ogłoszeń online, ponieważ liczba aut na popularnych serwisach jest ogromna. Niezależnie od miejsca zakupu auta używanego będziesz jednak musiał zwrócić uwagę na kilka podstawowych kwestii, o których dowiesz się z dalszych części naszego artykułu.
Jak czytać ogłoszenia w serwisach sprzedażowych?
Przeglądając strony z ogłoszeniami korzystaj z filtrów. Określ dokładnie maksymalny budżet oraz rocznik samochodu, pamiętając o tym, że ceny często można negocjować. Zawsze zwracaj uwagę na przebieg auta i wszelkie wątpliwości z nim związane. Pamiętaj o tym, że:
- na rynku wtórnym rzadko kiedy mamy do czynienia z czymś takim, jak „stan idealny”, a jeżeli auto jest właśnie w takim stanie to będzie to miało odzwierciedlenie w cenie pojazdu,
- cena samochodu powinna mieścić się w średnich widełkach dla danego modelu, rocznika i przebiegu – jeżeli jest zbyt niska, może to wzbudzić uzasadnione obawy,
- zdjęcia pojazdów łatwo przerobić lub zrobić je tak, by auto prezentowało się korzystniej, niż w rzeczywistości.
Ogłoszenia służą zatem wyłącznie do wstępnej selekcji ofert sprzedaży. Jeżeli znajdują się w nich wszystkie kluczowe informacje, a kontakt ze sprzedawcą jest dobry, możesz śmiało umówić się na oględziny samochodu.
Sprawdzenie stanu technicznego
Najbardziej podstawową rzeczą przy zakupie samochodu jest to, by sprawdzić jego stan techniczny. W końcu sprzedawcy w niektórych przypadkach mogą być nieuczciwi, więc żeby uniknąć przykrych niespodzianek, należy chronić się tak, jak to tylko możliwe. Kupno samochodu używanego po wstępnej selekcji ogłoszeń rozpocząć należy od jego oględzin na miejscu lub zweryfikowania historii auta. Kolejność tych czynności jest zależna od tego, jak daleko trzeba jechać, by zobaczyć pojazd na żywo. Jeżeli auto znajduje się na drugim końcu kraju, warto poprosić sprzedawcę o zdjęcia numerów VIN z kilku różnych miejsc w samochodzie.
Co to jest VIN i dlaczego jest ważny?
Numer VIN, czyli z angielskiego „Vehicle Identification Number” to numer identyfikacyjny pojazdu, który informuje o:
- marce i modelu samochodu używanego,
- roku i miejscu jego produkcji,
- rodzaju nadwozia i typie silnika,
- wybranych opcjach w zakresie wyposażenia.
Nie jest to jednak jego jedyne zastosowanie, ponieważ można skorzystać z niego również po to, by sprawdzić, czy auto ma za sobą jakiekolwiek zarejestrowane stłuczki.
Gdzie można znaleźć numer VIN?
Numer VIN znajduje się na tabliczce znamionowej, umieszczonej w miejscu, w którym będzie bezpieczna nawet w razie poważnej kolizji. W różnych modelach znajduje się gdzie indziej, ale może to być na podłodze bagażnika, ramie, przednim zawieszeniu czy w okolicy błotnika na karoserii. Numer może być też wygrawerowany laserowo w niektórych miejscach. Znajdziesz go także na nalepce w aucie. Pamiętaj, że VIN w książeczce serwisowej, na naklejkach i np. ramie pojazdu wszędzie musi być identyczny. Jeżeli jest niemożliwy do odczytania lub różny to jasny sygnał, że z samochodem nie wszystko jest w porządku.
Jak sprawdzić historię pojazdu?
Historię pojazdu możesz sprawdzić na stronie autodna.pl. Wystarczy, że wpiszesz w odpowiednie pole numer VIN pojazdu, a następnie wykupisz raport. Dzięki temu będziesz miał szansę przeanalizować pełną historię pojazdu. W raporcie znaleźć się mogą:
- dane o historii przebiegu – będziesz mieć pewność, że samochód nie miał cofanego licznika,
- data rejestracji pojazdu w kraju lub za granicą,
- informacje o ewentualnym złomowaniu pojazdu,
- czy jest, a jeżeli tak to do kiedy jest ważne badanie techniczne pojazdu oraz ubezpieczenie,
- archiwalne zdjęcia auta używanego,
- informacje o przebytych stłuczkach i innych uszkodzeniach, a także wadach fabrycznych.
Podczas kontroli stanu samochodu poprzez numer VIN łatwo sprawdzić także, czy auto nie było kradzione, jak dużo miało poprzednich właścicieli oraz jakie było jego wcześniejsze przeznaczenie. W zestawie danych od autoDNA znajdziesz także informacje o tym, czy auto posiada tzw. wady prawne, które odnoszą się np. do sytuacji, w której środek w postaci pojazdu jest zastawiony. Do sprawdzenia samochodu potrzebny może być czasami również jego numer rejestracyjny.
[Dane zebrane przez portal autoDNA potwierdzają, że nawet 33% samochodów ma zatajoną przeszłość. Odkryć ją możesz właśnie przy pomocy raportu po numerze VIN.]
„Bezwypadek!” – czy aby na pewno?
Kupno samochodu używanego zawsze należy rozpocząć od sprawdzenia nalepki kontrolnej lub poproszenia poprzedniego właściciela o zdjęcia numeru VIN, co pozwoli zamówić odpowiedni raport. Oględziny samochodu używanego na żywo można przeprowadzić samodzielnie lub we współpracy z mechanikiem czy rzeczoznawcą. Niektórzy, żeby sprawdzić, czy auto jest bezwypadkowe, zabierają ze sobą miernik lakieru, który pozwoli sprawdzić grubość lakieru w różnych miejscach samochodu używanego. Trzeba jednak wiedzieć, jak go wykorzystać. Należy porównywać lakier po obu stronach symetrycznie, sprawdzać, czy wszystkie oryginalne naklejki są na swoim miejscu oraz wiedzieć, że grubość lakieru w nowych pojazdach zwykle wynosi od 100 do 180 mikronów.
W przypadku aut względnie nowych świetnym pomysłem jest udanie się na stację diagnostyczną, by przeprowadzić diagnostykę komputerową. Podczas kontroli na stacji diagnostycznej można też podnieść auto i zobaczyć, czy w obrębie układu napędowego nie ma żadnych wycieków. Większość stacji diagnostycznych ma w swojej ofercie usługę sprawdzenia używanego auta przed zakupem. Czy piętnastoletni samochód również sprawdzać w taki sposób? Do specjalisty warto się udać zawsze!
[Skorzystanie z usług specjalistów na stacjach diagnostycznych znacznie zmniejsza ryzyko zakupu auta używanego, które mogłoby mieć ukryte wady.]
Weryfikacja techniczna – co sprawdzić przy zakupie auta używanego?
Kupno używanego auta rozpocznij od oględzin stanu nadwozia. Zwracaj uwagę na wszystkie wgniecenia oraz obecność ewentualnych szczelin przy łączeniach, które mogą świadczyć o tym, że auto jest powypadkowe. Zobacz, jak wyglądają nadkola, podwozie, progi i podłoga bagażnika, by ocenić, czy nie ma tam ognisk korozji. Na szybach nie powinny znajdować się żadne rysy i pęknięcia. Sprawdź działanie zamka centralnego i zobacz, czy działa radio, klakson, mechanizm ustawiania foteli, klimatyzacja, ustawianie lusterek.
Sprawdź stan elementów eksploatacyjnych!
Obejrzyj, jak wyglądają uszczelki w aucie oraz zwracaj uwagę na to, w jaki sposób zużywają się opony. Nierównomierne zużycie może świadczyć o problemach z geometrią. Zobacz, jak prezentuje się podwozie – czy znajdują się tam ślady rdzy oraz ewentualne wycieki. Oprócz tego w zakresie elementów eksploatacyjnych zwróć uwagę na:
- ilość i jakość oleju silnikowego,
- poziom zużycia hamulców,
- napełnienie oleju przekładniowego (można ocenić po pracy skrzyni).
Zaniedbywanie przez kierowców wymian płynów eksploatacyjnych może prowadzić do poważnych awarii takich jak uszkodzona skrzynia biegów, zatarcie się pompy hamulcowej czy korodowanie przewodów hamulcowych. Spytaj zatem, kiedy miała (i czy miała) miejsce: wymiana rozrządu, kiedy zmieniane były opony (najlepiej sprawdź głębokość bieżnika), świece, filtry, płyny eksploatacyjne, tarcze, klocki i filtry. Kupując samochód, warto zwracać uwagę na elementy eksploatacyjne, by za kilka miesięcy nie było niemiłej niespodzianki związanej z dużymi wydatkami.
Jazda próbna to konieczność!
Podczas jazdy próbnej warto zwracać na to, czy auto nie ściąga w jedną ze stron. W czasie jej trwania nie rozmawiaj z właścicielem, tylko skoncentruj się na dźwiękach silnika, zawieszenia i skrzyni biegów. Sprawdź, jak auto hamuje i przyspiesza. Niech jazda potrwa kilkanaście minut, ponieważ niektóre usterki zaobserwować można dopiero po pełnym rozgrzaniu silnika. Przed jazdą poproś poprzedniego właściciela o odpalenie auta i obserwuj kolor spalin. W samochodach z silnikiem diesla czarne spaliny mogą świadczyć o poważnej awarii.
Kontrola dokumentów samochodu
Na etapie zakupu samochodu rzadko myśli się o dokumentach, na które jednak zawsze powinieneś zwrócić uwagę, gdy kupujesz auto. Sprawdź dowód rejestracyjny i kartę pojazdu. W dowodzie rejestracyjnym zobaczysz, czy osoba, która podaje się za właściciela i chce podpisać z Tobą umowę kupna-sprzedaży, naprawdę nim jest.
W karcie pojazdu zwykle są informacje o poprzednich właścicielach, a także danych pojazdu (dacie i miejscu produkcji, rodzaju auta, liczbie osi, miejsc itd.). Czym karta różni się od dowodu? Jest ona przypisywana do konkretnego pojazdu, a nie właściciela. Od 4 września 2022 roku przestanie być jednak wydawana. Istotna jest także ważność badań technicznych i ubezpieczenia.
Umowa kupna samochodu używanego – co powinna zawierać?
Zakup używanego samochodu oczywiście zawsze musi być potwierdzony umową. Mimo, że w teorii może ona zostać zawarta nawet w sposób ustny, zdecydowanie warto zdecydować się na formę papierową. Powinny się na niej znaleźć wszystkie najważniejsze informacje o kupującym, sprzedającym oraz informacje z karty pojazdu, czyli:
- dane sprzedającego i kupującego, adresy, numer dokumentu tożsamości, PESEL, numer telefonu obu stron,
- data i miejsce zawarcia umowy,
- przedmiot umowy, marka, model, rocznik samochodu oraz jego przebieg, ewentualne usterki,
- cena samochodu i sposób regulacji zobowiązania,
- podpisy wszystkich stron umowy – kupującego i sprzedającego lub współwłaścicieli.
Zakup używanego auta na fakturę VAT
Przy zakupie auta używanego na fakturę VAT nie trzeba płacić podatku PCC. VAT na samochody używane wynosi 23%. Trzeba go doliczyć do ceny za samochód, jeżeli podana została kwota netto. Kupując używane samochody na fakturę VAT, można jednak dokonać później stosownych odliczeń, których wysokość jest zależna od przyszłego zastosowania samochodu. Faktura VAT jest opłacalnym rozwiązaniem dla każdego, kto chce korzystać z samochodu w ramach działalności opodatkowanej.
Zakup samochodu używanego od osoby prywatnej
Zakup auta od prywatnego sprzedawcy jest możliwy wyłącznie na umowę. Umowa kupna-sprzedaży żeby była ważna, musi zawierać wszystkie istotne elementy. Po zrealizowaniu transakcji należy udać się do urzędu skarbowego oraz przerejestrować samochód. Trzeba będzie zapłacić podatek PCC, który wynosi 2% wartości pojazdu. Faktura VAT nie ma zastosowania pomiędzy osobami prywatnymi.
Zakup samochodu używanego z zagranicy
W przypadku zakupu auta z zagranicy również potrzebna będzie umowa kupna-sprzedaży lub faktura VAT. Trzeba będzie jednak również skorzystać z usług tłumacza przysięgłego, a żeby zarejestrować auto, potrzebny będzie dowód opłacenia akcyzy. Jeżeli auto nadaje się do bezpiecznej jazdy, tj. ma ważne OC i badanie techniczne oraz jeszcze nie zostało wyrejestrowane, można poruszać się nim 30 dni od momentu przekroczenia granicy.
Jeżeli auto zostało wyrejestrowane, trzeba zakupić tablice wywozowe oraz OC krótkoterminowe, co da odpowiednią ilość czasu na przewiezienie samochodu i jego rejestrację w Polsce. Alternatywą dla tych dwóch rozwiązań jest przywiezienie auta na lawecie, jednak ze względu na koszty, jest to rzadko stosowane rozwiązanie.
Jakie obowiązki niesie za sobą zakup auta?
Podstawową formalnością, której realizację wymusza kupno auta, jest jego rejestracja oraz udanie się do urzędu skarbowego. Można jej dokonać w Wydziale Komunikacji Starostwa Powiatowego lub Urzędzie Miasta. Potrzebny będzie wniosek o rejestrację pojazdu, dowód własności (umowa kupna-sprzedaży), dokument tożsamości (najczęściej dowód osobisty), ważne badanie techniczne i polisa OC, zgoda na przetwarzanie danych, stare tablice rejestracyjne.
Formalności w urzędzie skarbowym
Kupno auta wymaga uiszczenia podatku PCC, czyli podatku od czynności cywilnoprawnych. Wartość pojazdu nie może być zaniżona względem standardowej ceny rynkowej, ponieważ prawdopodobnie zostanie to wykryte. Jeżeli cena będzie wyjątkowo niska, prawdopodobnie konieczne może być udowodnienie, na jakiej podstawie została ona obniżona przy zakupie auta. Na zrealizowanie niezbędnych formalności w urzędzie skarbowym ma się 14 dni od daty zawarcia umowy.
Formalności związane z ubezpieczeniem
Zawierając umowę kupna-sprzedaży na nowego właściciela oprócz prawa własności do pojazdu przechodzi również OC. Można korzystać z niego do momentu, w którym polisa straci ważność. Trzeba pilnować tego terminu, ponieważ nie przedłuży się on automatycznie. Można pozostać przy ubezpieczycielu poprzedniego właściciela lub zmienić go. Trzeba pamiętać też o tym, że towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo do rekalkulacji warunków umowy.
FAQ
- Czy warto kupować samochód z zagranicy?
To, czy warto kupować samochód z zagranicy, jest zależne przede wszystkim od konkretnego samochodu. Być może jest to szczególna okazja, jednak decydując się na samochody używane z zagranicy, trzeba być jeszcze bardziej czujnym w zakresie szacowania ryzyka ewentualnego oszustwa. Trzeba też dopełnić nieco więcej formalności związanych z rejestracją auta na terenie Polski.
- Jakie dokumenty są potrzebne do zakupu samochodu używanego?
Do zakupu wystarczy właściwie sam dowód osobisty, jednak zanim kupisz samochód, koniecznie sprawdź dowód rejestracyjny (i zgodność numerów VIN) oraz czy właściciel posiada ważną polisę OC. Istotna będzie też karta pojazdu i książeczka serwisowa.
- Czy mogę zwrócić samochód po zakupie?
Zgodnie z prawem zakupiony samochód można zwrócić, jeżeli ma on wadę, o której sprzedawca Cię nie poinformował. Możesz liczyć także na wymianę uszkodzonych części i naprawienie wady, albo obniżenie ceny używanego samochodu.
- Jak sprawdzić, czy samochód nie jest kradziony?
Żeby sprawdzić, czy samochód nie jest kradziony, wystarczy skontrolować jego historię na stronie historiapojazdu.gov.pl. O wszelkich nieprawidłowościach dowiesz się także z raportu na podstawie numeru VIN autoDNA.
Decyzja o zakupie używanego samochodu to ważny krok, który wymaga rozważnych decyzji. Warto być dobrze przygotowanym, aby uniknąć potencjalnych problemów.
Świetne porady. Szukając samochodu dla siebie nie zawsze zwracamy uwagę na pewne aspekty. Stan wizualny to nie wszystko, wart zajrzeć głębiej i sprawdzić, czy nie kupujemy kota w worku oraz czy auto części będą na pewno tanie.